بررسی فرسایش خندقی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی در شهرستان رودبار استان گیلان

یکی از انواع پدیده های ژئومرفولوژیکی که خسارات زیادی به اراضی کشاورزی، مرتعی، جاده ها و... وارد می نماید و نقش مهمی در افزایش میزان رسوب دارد، فرسایش خندقی می باشد که شناسایی علل و مدلسازی آن نقش مهمی در مدیریت حوزه های آبخیز و جلوگیری از تخریب اراضی دارد. در این تحقیق برای شناسایی مناطق تحت تأثیر فرسایش خندقی از عکسهای هوایی به مقیاس1:40000، تصاویر ماهواره ای irs هند، بازدید صحرائی و عملیات میدانی با استفاده از gps ، و نقشه پراکنش فرسایش خندقی تهیه گردید. در ابتدا با بررسی سوابق تحقیقاتی، تعدادی از مهمترین عوامل مؤثر در رخداد این نوع فرسایش مانند سنگ شناسی، شیب، منابع و قابلیت اراضی، جهت شیب و کاربری اراضی مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله بعد با به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی، عوامل مؤثر به صورت زوجی با یکدیگر مقایسه و ضریب وزنی عوامل محاسبه شده است. در نهایت اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی حساسیت اراضی به فرسایش خندقی و ارائه مدل در حوزه گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که واحد های مارن سیلتی و مخروط افکنه های قدیمی 100 درصد و تیپ اراضی تپه ماهور 57 درصد از مناطق تحت تأثیر فرسایش خندقی را به خود اختصاص داده اند. ضمنا طبقه شیب20-5 درصد (حدود 92 درصد)، جهت شیب جنوبی (82 درصد) و کاربری مرتع فقیر (100 درصد) دارای بیشترین گسترش مناطق تحت تأثیر فرسایش خندقی در حوزه مورد مطالعه می باشند. ضمنا روش تحلیل سلسله مراتبی، به دلیل اولویت بندی عوامل، مدل مناسبی جهت پهنه بندی حساسیت اراضی به فرسایش خندقی به شمار می رود.